MINDFULNESS TEMELLİ KOGNİTİF DANIŞMANLIK (MBCT)
Bilinçli farkındalık şimdiki ana yargısız ve açık olarak dikkatini vermek ve bu anda her ne meydana geliyorsa kabullenmektir. Hem farkındalık hem de bilinçliliği içeren, kabul, yargısızlık ve şimdiki ana odaklanmayı temel alan derin bir farkındalık halidir. Aslında daha derin bir farkındalık halidir. Bilincin bilincinde olmaktır. Bilinçli-farkındalık halinde birey dikkatini an be an nereye yöneldiğinin ve zihninin ne ile meşgul olduğunun farkındadır.
Bilinçli farkındalık bize her şeyi olduğu gibi görmemize ve kabul etmemize, “ben” e dair acı veren meşguliyetimizi azaltmamızda, yaşamımızdaki anların zenginliğini deneyimlememizde yardımcı olur Resmin bütününe davranışlarımızın çıkarımlarından daha fazla odaklanarak günlük kararlarımızda daha akıllıca davranabilmemiz için bizi özgürleştirir.
Yaşama düşüncelerden çok duyularla temas etme biçimidir.
Farkındalık bize acı veren düşünce ve duyguları düzgün ve dengeli bir biçimde kabullenme yeteneği veren bağlantısız farkındalıktır. Bilinçli farkındalığın tersi aşırı özdeşleşmedir ve biz kendimizi duygusal reaktivite içinde kaybettiğimizde meydana gelir. Acı çekmek bizim algımızı sınırlar. Farkındalık bize ne zaman acı çektiğimizi, ne zaman kendimizi eleştirdiğimizi ve ne zaman kendimizi yalıttığımızı hatırlatır ve çıkış yolunu gösterir (Germer, 2009). Eğer yaşadıklarımızın sonucunda daha az üzüntü hissedebilirsek sıkıntılarımız azalır fakat hoşa gitmeyen yaşantılardan daha az etkilenmek nasıl mümkün olur? Yaşam üzüntülerle doludur. Sürekli olarak keyif veren durumları arttırmayı ve sıkıntı verenleri azaltmayı düşünerek yaşamın olası zenginliğini azaltırız. Sevmediğimiz şeylerden kaçınır ve onları göz ardı ederiz ve sevdiğimiz şeylere yöneliriz, oysaki yaşamda olumlu, olumsuz veya nötr her şey geçicidir (Siegel, 201). Farkındalık şu anda olanlara karşı daha az tepki göstermemizi sağlayan bir beceridir. Olumlu, olumsuz, nötr tüm yaşantılarla iç içe olma yoludur, böylece acılar azalır ve iyi oluş halimiz artar. Farkındalık uyanmak ve şu anda neler olduğunun farkına varmaktır. Bilinçli olarak farkında olduğumuz zaman dikkatimiz geçmiş ve gelecekle meşgul değildir, şu anda olanı yargılamaz veya inkar etmeyiz, tamamıyla şimdiki andayızdır (Germer, 2005). Bunu her an yaşantılarımızın farkında olmamız ve zihnimizin nasıl gereksiz kaygılar yarattığını anlamamız için içgörü kazanmamızı sağlayarak gerçekleştirir (Siegel, 2010). Germer’e (2005) göre ise farkındalık yaşamda tamamen canlı ve uyanık olmak için bir fırsattır ve aynı zamanda şu anda olanlara karşı daha az pasif olmamızı sağlayan bir beceridir, olumlu, olumsuz, nötr tüm deneyimlerimizle, acı çekmenin bütün düzeylerini azaltması ve iyioluş halimizi arttırması ile ilişkilidir.
Bilinçli olarak farkında olmak bir uyanıştır ve bizler nadiren düşünce ve fikirlerimizi şu anda olana farkındalıkla yönlendiririz bu da umursamamadır/dalgınlıktır (mindlessness).
Farkındalık aynı zamanda hatırlamayı da içerir, fakat bu anılarla yaşamak değildir. Bu dikkatimizi ve farkındalığımızı tüm kalbimizle ve kabullenici bir şekilde şu andaki deneyimlerimize yönlendirmektir ve bu da anı tam anlamıyla yaşamaya niyet etmeyi gerektirir.